Omgangsregeling

Als u gaat scheiden of u verbreekt uw samenleving is het nodig een omgangsregeling te treffen ten behoeve van uw kinderen. U bent immers volgens de wet verplicht om in die situatie een ouderschapsplan op te stellen. Hierin moet worden opgeschreven hoe u de zorg- en opvoedingstaken als ouders verdeelt, danwel het recht en de verplichting tot omgang vorm geeft. Hoe een omgangsregeling of zorg en contactregeling er in de praktijk uit ziet mag u zelf bepalen. Dit is niet aan regels gebonden, zolang u het met elkaar eens bent. Als u het hierover niet eens kunt worden ligt het voor de hand dat u hierbij de hulp inschakelt van een deskundige. Zwart-Peters Familierecht heeft ruim 20 jaar ervaring met het bemiddelen van ouders over het treffen van een omgangsregeling. U kunt, indien dit voor u tot de mogelijkheden behoort, het beste samen een afspraak maken, voor een eerste gesprek. Dan worden ook afspraken gemaakt over de kosten.

Het belang van het kind

Bij het vaststellen van een omgangsregeling is het belang van het kind uiteraard het uitgangspunt, niet de rechten of de belangen van de ouders. Dit belang kan op verschillende manieren gediend worden. De leeftijd van de kinderen speelt hierbij een grote rol. Een baby of jong kind heeft andere behoeften dan een kind dat al naar school gaat. Een middelbare scholier heeft al meer een eigen agenda en heeft weer een andere behoefte aan contact met de andere ouder.

Omgangsregeling voor een jong kind

Er is onderzoek gedaan naar de hechting van een jong kind (1-4 jaar) in relatie tot de omgang na scheiding. Daaruit is naar voren gekomen dat het voor deze groep zeer jonge kinderen beter is om een omgangsregeling te treffen waarbij de niet primair gehechte ouder, dus de ouder bij wie het kind niet dagelijks verblijft (meestal vader), frequente korte contacten onderhoudt met het kind. Langere periodes van contact en afwezigheid leiden niet tot een goede hechting bij dit kind. Niet met de primair gehechte ouder en ook niet met de andere ouder. Het jonge kind langere tijd weg te houden bij de primair gehechte ouder, meestal de moeder, is niet goed voor de hechting van dit kind. Langere tijd van afwezigheid van de andere ouder, meestal de vader, leidt niet tot een goede hechting van dit kind met de vader.

Ik adviseer ouders daarom de eigen belangen bij baby’s en peuters zo veel mogelijk opzij te zetten in het belang van dit jonge kind. Laat vader het kind in de beginfase zoveel mogelijk toe, en zorg dat moeder niet langer dan een dag bij het kind uit beeld is. Een dagelijkse bezoekregeling is voor het jonge kind het beste. Met een standaardregeling van eens per 14 dagen een weekend bewijs je de ontwikkeling van een baby geen dienst. Een co ouderschap van week-op-week-af evenmin.

Ouderschapsplan

Aan het indienen van een echtscheidingsverzoek wordt de eis gesteld dat de ouders hun kinderen hebben geïnformeerd over de inhoud van het ouderschapsplan. De rechter wil weten op welke wijze u aan die verplichting invulling hebt gegeven. Dat betekent dat u hierover met uw kinderen in gesprek zult moeten gaan, bij voorkeur met beide ouders samen.

Bij jonge kinderen tot een jaar of 9 voert u natuurlijk een ander gesprek dan met uw 16-jarige zoon of dochter. Het gaat er om dat u het kind informeert zodat het weet waar het aan toe is.

Mediation van Zwart-Peters

In de mediationgesprekken adviseert mr Zwart-Peters ouders om een dergelijk gesprek goed voor te bereiden. Oefen samen wat u gaat zeggen. Ga eerst samen met alle kinderen in gesprek, en vervolgens ook met de kinderen afzonderlijk. Vraag hen wat zij van uw gemeenschappelijke plan vinden. En geef aan dat papa en mama open staan voor goede ideeën, en handige tips. En geef de kinderen de tijd om hierover na te denken. U dient zich te realiseren dat de meeste kinderen pas na een paar dagen zullen komen met vragen over de aanstaande nieuwe situatie. Meestal bent u op dat moment niet samen met de andere ouder. Vertel het kind dan dat je het een goede vraag vindt en dat je dit zult bespreken met papa (of mama). Kinderen komen soms met de meest praktische kwesties zoals: “Maar hoe moet dat dan met mijn fiets, als ik bij papa ben?” Zorg altijd dat de andere ouder wordt geïnformeerd over de vragen of de zorgen van uw kind. Als uw kind merkt dat u dit als ouders samen kunt oplossen, krijgt uw kind gaandeweg vertrouwen in de nieuwe gezinssituatie.

Bekrachtiging door de rechter

Als u via mediation tot een omgangsregeling bent gekomen wordt dit door de mediator schriftelijk vastgelegd in een ouderschapsplan. Dit ouderschapsplan zal naar de rechter worden gestuurd ter bekrachtiging van de gemaakte afspraken. Het ouderschapsplan kan ook worden opgenomen als onderdeel van een echtscheidingsconvenant.

Omgangsregeling wijzingen

Het omgangsrecht kan op ieder moment worden gewijzigd als de ouders het over de wijziging eens zijn. U hoeft niet voor iedere wijziging naar een advocaat of mediator te gaan. Dat kost immers weer geld. Ik adviseer ouders om een ingrijpende structurele wijziging wel altijd schriftelijk vast te leggen, of over en weer aan elkaar te bevestigen. Zo kan hier later geen misverstand over komen.

Als u het niet eens kunt worden over de omgangsregeling of u wilt de omgangsregeling wijzigen dan kunt het beste naar een gespecialiseerd familierecht advocaat gaan. Zwart-Peters Familierecht heeft ruim 20 jaar ervaring met het opstellen en wijzigen van een omgangsregeling. Allereerst zal worden geprobeerd met de ander in gesprek te komen, om de omgangsregeling in overleg te wijzigen. Als dit echt niet lukt kan de rechter worden ingeschakeld. Aan de rechter wordt gevraagd de eerder getroffen omgangsregeling te wijzigen, vanwege een wijziging van omstandigheden. Hiervoor kan bijvoorbeeld aanleiding zijn als de kinderen inmiddels een stuk ouder zijn dan toen de omgangsregeling werd gemaakt. Of bij een verhuizing.

Kinderen van 12

Kinderen van 12 jaar of ouder worden in die procedure gehoord. Zij ontvangen een oproep van de Kinderrechter om in een gesprek hun mening kenbaar te maken. Zij mogen dan zelf aangegeven wat zij zouden willen en wat zij vinden van het verzoek van de ouder.

Het is een misverstand dat kinderen van 12 jaar of ouder “kunnen kiezen” wat zij willen. De rechter neemt een beslissing in het belang van het kind. De mening van het kind telt mee, maar is niet per definitie doorslaggevend. Soms wordt een kind immers sterk beïnvloed door een van de ouders. En een kind kan zijn of haar belangen ook niet altijd volledig inschatten, het is immers nog maar een kind. Hun mening speelt wel een belangrijke rol.

Als het treffen van een omgangsregeling in de praktijk moeilijk is kan de rechter partijen verwijzen naar specifieke hulpverlening. U krijgt dan hulp als ouders bij het treffen van een omgangsregeling. Soms is in het begin een begeleide omgangsregeling nodig.

 

Niet nakomen omgangsregeling

Indien een getroffen omgangsregeling stelselmatig niet wordt nagekomen dan kunt u via een advocaat een Kort Geding starten. U kunt de rechter dan vragen om de ander te dwingen mee te werken aan de omgangsregeling, onder oplegging van een dwangsom. Dit helpt in de praktijk als één van de ouders de omgangsregeling opzettelijk niet wil nakomen en de kinderen weg houdt bij de andere ouder. Als er tussen de ouders meer aan de hand is dan verplicht de rechter partijen tot forensische mediation. Dat is mediation in een gedwongen kader. De mediator die deze zaak behandelt kan de rechter dan informeren over de reden van de omgangsweigering. De rechter kan soms besluiten om de weigerachtige ouder buiten spel te zetten. In een aantal gevallen heeft de rechter zelfs bepaald dat de kinderen voortaan hun hoofdverblijf houden bij de andere ouder.