MEDIATION

Ben je in conflict met iemand en wil je een oplossing zonder de rechter in te hoeven schakelen? Overweeg dan om samen in mediation te gaan. Mediation (ook wel: bemiddeling)  is een vreedzame manier van conflicten oplossen. Bij mediation ga je onder begeleiding van een deskundige mediator met elkaar in gesprek, op zoek naar oplossingen om de kwestie in overleg te regelen.
De mediator heeft enerzijds tot taak om het proces te begeleiden. Een mediator heeft daarnaast de taak om partijen te goed informeren over hun mogelijkheden en de juridische consequenties daarvan.

Hoe werkt mediation?

De mediation start met een kennismakingsgesprek. Wie zitten er aan tafel? Wat is het probleem? Welke zaken moeten geregeld worden, en wat moet eerst? Loopt het conflict hoog op, dan kunnen partijen er in overleg met de mediator voor kiezen om eerst individuele gesprekken te voeren. Een geslaagde mediation eindigt altijd met een schriftelijk getekend contract (convenant) waarin de gemaakte afspraken zijn vastgelegd.

De voordelen van mediation

Er zijn vele voordelen van mediation boven het voeren van een juridische procedure bij de rechter. Een mediationproces kost veelal minder tijd en is daardoor goedkoper. Bovendien betaal je samen het tarief van één mediator, in plaats van twee advocaten in een proces bij de rechter. Het belangrijkste is echter dat je meer kunt bereiken met elkaar. Er wordt immers aandacht besteed aan de relatie tussen partijen en de achtergrond van het conflict. Als je begrijpt en bespreekt waarom dingen mis gaan, kun je ervoor zorgen dat volgende conflicten in de toekomst worden vermeden.

Bemiddeling bij scheiding

In een mediation tussen ex-echtgenoten wordt altijd aandacht besteed aan het afscheid tussen de partners. Als u niet op een goede manier afscheid hebt genomen van elkaar als partner, dan is het moeilijk om daarna de relatie (bijv. als ouders) vorm te geven. De ervaring leert dat u zonder een goed afscheidsgesprek niet verder komt. Zo had ik onlangs een ex-echtpaar in mijn praktijk die al jaren geleden waren gescheiden. Zij waren met elkaar in conflict over de partneralimentatie. De mediation verliep als volgt:

Casus

Partijen zijn ex-echtgenoten. Zij zijn 23 jaar met elkaar gehuwd geweest en zijn nu 6 jaar uit elkaar. Sinds de scheiding zijn er diverse conflicten geweest die niet zijn opgelost. Partijen besluiten mij als mediator in te schakelen, toen het echt niet meer ging.

Verzoek tot verlaging van alimentatie

Meneer vertelt dat hij de alimentatie wil verlagen. Hij heeft een jaar geleden een vriendin ontmoet, met wie hij graag samen wil emigreren naar haar thuisland Frankrijk. Achtergrond daarvan is dat zijn vriendin chronisch ziek is, en -samen met hem- dichter bij haar familie in Frankrijk wil wonen. Hij wil zodoende eerder stoppen met werken en emigreren. Hij moet dan zijn baan opzeggen hetgeen inkomensverlies tot gevolg heeft. Hij wil ook zijn huis verkopen, hetgeen hem een vermogen oplevert waarmee hij het inkomensverlies kan overbruggen tot aan zijn pensioen. Er is dan echter geen ruimte meer voor alimentatie, althans niet het bedrag dat hij nu maandelijks betaalt. Bovendien verliest hij de mogelijkheid om de alimentatie die hij betaalt fiscaal af te trekken, omdat hij geen arbeidsinkomen meer heeft.
De wijzigingen zijn een persoonlijke keuze van meneer. Bij een rechter zou een dergelijk verzoek tot verlaging van alimentatie, om die reden, vrij eenvoudig kunnen stranden. Meneer doet immers vrijwillig afstand van inkomen, terwijl hij alimentatieplichtig is.
Mevrouw heeft nog steeds behoefte aan een bijdrage. Zij wilde daarom niet meewerken aan een verlaging van de alimentatie. Wel wilde zij hierover komen praten aan de mediationtafel. Want zij had ook nog wel een paar dingen die besproken moesten worden.

Aan tafel bleek dat er ten tijde van de scheiding veel mis was gegaan. Meneer was jarenlang ongelukkig geweest tijdens het huwelijk met zijn vrouw. Hij had dit destijds niet met mevrouw gedeeld. Ook mevrouw was ongelukkig geweest tijdens het huwelijk, maar om heel andere redenen. Mevrouw en meneer waren geen praters, over gevoelens werd niet gesproken. Beide partijen accepteerden daarom 6 jaar geleden de scheiding zonder al te veel gesprek. Het wat, hoe en waarom kwam nooit ter sprake. Ook niet toen partijen en hun advocaten met elkaar in overleg gingen over het echtscheidingsconvenant. Over de inhoud werden zij het redelijk snel eens.

Het echtscheidingsconvenant

De drie kinderen van partijen kregen het vervolgens heel erg moeilijk, en een van hen verzandde in middelengebruik. Omdat er tussen ouders geen contact was is dit tussen ouders niet besproken. Ieder verwerkte de scheiding in feite op zijn/ haar eigen manier.
Tijdens ons tweede gesprek aan tafel vroeg meneer aan zijn ex enig begrip op te brengen voor de situatie waar hij in zit. Hij is eindelijk gelukkig met zijn partner en wil er voor haar kunnen zijn. Hij wil zo graag zijn baan opzeggen en met haar naar Frankrijk kunnen verhuizen. Mevrouw werd toen heel erg boos. Meneer had immers nooit enig begrip gehad voor háár situatie tijdens de scheiding. Hij is destijds gewoon vertrokken zonder zich íets aan te trekken van het verdriet van mevrouw, of van de kinderen. Mevrouw wil, zo zei ze, niet de rancuneuze ex uithangen, maar het lukt haar niet -na alles wat er vroeger is gebeurd- om begrip op te brengen voor meneer en zijn nieuwe vriendin.

Vervolgens kreeg mevrouw voor het eerst in jaren de kans om te vertellen wat de scheiding met haar heeft gedaan. Dat zij er helemaal alleen voor stond. Dat zij kampte met haar eigen verdriet, maar ook met het immense verdriet van de kinderen. Zij heeft de steun en erkenning van meneer daarin gemist. Meneer wist dit niet. Hij staat versteld van haar verhaal. Waarom heeft mevrouw hier nooit iets over gezegd?, zegt hij. Waarom heeft meneer niks gemerkt?, vraagt zij.

Het werd een emotioneel gesprek, dat eindigde in oprechte excuses van meneer aan mevrouw voor zijn afwezigheid na de breuk. En excuses van mevrouw voor haar stilzwijgen toen zij had moeten praten.

Afkoopsom partneralimentatie

Daarna konden partijen met elkaar in onderhandeling over de alimentatie. Het leidde tot een afkoopsom van het restant van de partneralimentatie. Voordeel daarbij was voor meneer dat de volledige alimentatie fiscaal aftrekbaar is, omdat hij in het jaar dat hij moest betalen nog werkt. Hij kan na dat jaar gaan emigreren. Het gaf mevrouw de vrijheid om een eigen huisje te kopen met het geld dat zij kreeg. Daarmee kon zij haar maandlasten beperken.

Nog mooier dan dat was dat partijen hebben afgesproken om na de ondertekening en de afwikkeling samen en wandeling gaan maken om hun relatie alsnog op een waardige manier af te sluiten. Ook hebben zij afgesproken om alsnog met de kinderen in gesprek te gaan om hun ‘fouten’ als ouders ten tijde van de scheiding alsnog te bespreken.

Wat leverde mediation voor deze mensen op?

Partijen kwamen voor een herberekening partneralimentatie. Al snel werd duidelijk dat partijen er met een uitleg van de reken-regels alleen niet zouden komen. Er was sprake van onverwerkt scheidingsleed. Dat was de reden dat er meerdere conflicten waren geweest na de scheiding. Er was niet eerder aandacht gegeven aan de oorzaak daarvan. Na het gesprek over wat het verlies van elkaar als partner heeft betekend, stonden beide ex-partners open om de zaak te regelen. En zelfs om daarna nog een wandeling te maken teneinde de relatie alsnog goed af te sluiten.

Het meest blij was ik als mediator met het bijkomend succes voor de kinderen. Partijen zijn alsnog in gesprek gegaan met hun kinderen. We hebben dat gesprek samen voorbereid.
In het gesprek met de kinderen hebben ouders aangeven dat zij het destijds beter hadden moeten doen. Dat er vooral vanuit vader meer oog had moeten zijn voor hun verdriet. En dat moeder hem daar veel meer bij had moeten betrekken. En dat ouders zich nu realiseren dat zij daarin niet goed de samenwerking hebben gezocht met elkaar. En dat hen dat spijt.

Dit was waarschijnlijk allemaal niet gelukt als er een procedure bij de rechter zou zijn gevoerd.